In november pakt Toneelkring Crescendo uit met het stuk ‘August August, August’ van Pavel Kohout, geregisseerd door Walter Van Roy. De titel verwijst naar de naam, de voornaam én het beroep van de hoofdrolspeler in dit theaterstuk uit 1967, aan de vooravond van de Praagse Lente. De Antwerpse KNS - toen nog actief in de Bourla - voerde het stuk voor het eerst op in 1970, met Luc Philips die zijn ultieme clownsdroom wou realiseren: net zoals de directeur van het circus de acht witte lippizaners te mogen dresseren.
Want daar draait het ’m om in ‘August August, August’. Alleen: in de hiërarchie van een circus is een clown nog minder dan een paardenknecht. En uitgerekend zo’n August zou juist dát nummer, dat van oudsher exclusief voor de directeur bestemd is, willen uitvoeren? De stalmeester mag zulke anarchistische gedachten er dan ook graag eigenhandig uitslaan. Maar de directeur moet aan zijn kassa denken. Het publiek herkent zich nu eenmaal graag in een August, zeker als die ook droomt van glamour en glitter, en dus mág hij voor één keer directeur worden ... uiteraard niet vrijblijvend. Bijgestaan door de andere clowns komt hij niet alleen via leuke en clowneske, maar ook door ontroerende situaties steeds dichter bij zijn doel: de acht witte lippizaners dresseren. In de circuspiste staat August klaar om zijn rol als directeur op zich te nemen, bijgestaan door vrouw en kind. Maar wanneer de dressuur begint, wordt de droom van de Augustenfamilie ruw verscheurd.
Pavel Kohout (1928) is één van de meest opvallende en tegelijkertijd meest controversiële figuren uit de recente Tsjechische geschiedenis. Hij werkte vanaf 1949 als actief stalinist op de Tsjechoslowaakse ambassade te Moskou. Nadien kwam hij in Praag aan de bak als publicist, theater- en filmregisseur en radioreporter. Met ‘Septembernachten’ (1955) brak hij als theaterauteur door. Tot aan het opbreken van de Praagse Lente door de Russische tanks in 1968 was Kohout de meest gespeelde auteur in Tsjecho-Slowakije. Hij groeide nadien uit tot één van de scherpste critici van het communisme. Samen met de latere president Vaclav Havel was Kohout één van de opstellers van het mensenrechtenmanifest Charta 77. Voor de Tsjechische geheime dienst werd hij een extreme vijand wiens naam bovenaan de ‘hitlist’ stond. Uiteindelijk vloog hij uit de partij, kreeg publicatieverbod en werd in 1978 verbannen naar Wenen.
Over ‘August August, August’ schreef Kohout zelf: “Ik heb een spel over de onbreekbare kracht van de menselijke droom geschreven. Of eerder een spel over het feit dat een grote, echte droom, een groot, echt verlangen alleen maar vernietigd kan worden door hem, die hem gedroomd heeft, te vernietigen. Dit is een kleine, clowneske allegorie op het noodlot van de creatieve mens. Ik had nooit gedacht dat het een jaar later een allegorie zou zijn op het noodlot van mijn land en mijn partij. In de circuspiste en in het leven zijn de ‘Augusten’ eeuwig. Sterven zij, dan is dat alleen maar om meteen weer uit de dood op te staan.”
Met ‘August August, August’ waagt Crescendo zich aan een niet alledaags stuk. Destijds paste het August-toneel naadloos in de sfeer van opstandige bevrijding en solidariteit, tegen een duidelijk omschreven regime van politieke onderdrukking. Benieuwd hoe regisseur Walter Van Roy dit naar 2007 heeft vertaald.
WAT >>> ‘August August, August’, van Pavel Kohout, in een regie van Walter Van Roy
WAAR & WANNEER >>> Zaal Lux, op vrijdagen 9 en 16 november, zaterdagen 10 en 17 november, zondag 11 november en dinsdag 13 november, telkens om 20 uur
RESERVATIE >>> Maria Ooms, 014-51 19 57
Geen opmerkingen:
Een reactie posten