zaterdag 17 november 2007

Prima! Prima! Prima!

Naar verluidt is ‘August, August, August’ een stuk waarmee een normale theatermaker zijn publiek niet wil opzadelen. De Tsjechische schrijver Pavel Kohout schreef het dan ook in 1967, aan de vooravond van de Praagse Lente van 1968, toen de Tsjecho-Slowaakse democratiseringsbeweging door een inval van Russische troepen in bloed werd gesmoord. Na het bijwonen van de voorstelling gisteren in Zaal Lux, kunnen we ons alleen maar gelukkig prijzen dat Toneelkring Crescendo het toch heeft aangedurfd het stuk te spelen.
Al dient gezegd dat regisseur Walter Van Roy heeft gezorgd voor een eigenzinnige bewerking. Dat er flink werd gesnoeid in de tekst, is het minst wat men kan zeggen. Er wordt dan ook geen sfeer van “opstandige bevrijding en solidariteit tegen een duidelijk omschreven regime van politieke onderdrukking” opgeroepen. Speelt het originele stuk in een echte piste, dan heeft Van Roy het hele circus bovendien verplaatst naar het podium, met als decor enkel een caravan, een autowrak en een paar autobanden. Hierdoor lijkt het wel dat we als bevoorrechte toeschouwer te zien krijgen wat er zich afspeelt in de coulissen van een circus.
Het verhaal is ondertussen genoegzaam bekend. August (Paul De Winter) is een clown met een droom. Hij wil de acht witte lippizaners dresseren in het circus waar hij werkt. Jammer genoeg staat deze act onder leiding van de directeur (Lief Buts). Om zijn droom in vervulling te laten gaan, zal August dus eerst directeur moeten worden. De echte directeur is bereid haar baan af te staan, maar voordat hij nog maar een paard van dichtbij zal kunnen zien, moet August eerst een aantal onmogelijke opdrachten volbrengen. Zo moet hij een vrouw vinden, een kind maken én een eigen circus kopen. Wanneer August de proeven op wonderlijke wijze doorstaat, is de directeur hem finaal toch te slim af en worden August en zijn familie in de val gelokt.
Wat deze voorstelling van ‘August, August, August’ uiteindelijk geslaagd maakte, was het enthousiasme waarmee de hoofdrollen worden neergezet. Paul De Winter is een heerlijke August. Hij zweeft voortdurend tussen grote emoties, net als een kind dat het ene moment heel oprecht en intens kan huilen om dan twee seconden later alweer te lachen. Zijn naïeve wereldbeeld (iedereen is per definitie goed) en zijn domme, wat banale en soms zelfs kinderachtige tussenkomsten - zo heeft hij het bijvoorbeeld constant over het “presseren van de acht lizzipaners” - creëren een ideaal spanningsveld met het koele, doortrapte karakter van de machtsgeile directeur. En wat doet Lieve Buts dat goed. Je zou bijna gaan geloven dat zij dagelijks in een strak pakje met zweepje rondloopt. Het schijnt trouwens dat ze nog single is, maar dit geheel terzijde. Freddy Genar zet dan weer een geloofwaardige stalmeester neer. Eigenlijk wordt ook hij gemanipuleerd door de directeur, maar anders dan August schikt hij zich in die rol.
“Paul De Winter is een heerlijke August. Hij zweeft voortdurend tussen grote emoties, net als een kind dat het ene moment heel oprecht en intens kan huilen om dan twee seconden later alweer te lachen.”
Genietbaar waren ook de interacties met het publiek (August die een dame in de zaal - die trouwens verdacht veel geleek op een knus theatercafeetje - komt vragen hoe je een kindje moet maken en hoe je weet wanneer je klaarkomt óf de ‘lotjesverkoop’ waarmee hij en zijn familie geld willen verdienen om het circus te kopen). Je moet er als toeschouwer wel in mee kunnen gaan. Wanneer je jezelf niet mee laat voeren in deze fantasiewereld, gaan schoonheid en ontroering onherroepelijk aan je voorbij.
‘August, August, August’ is immers een ode aan de verbeeldingskracht. En dan hebben we het niet alleen over de kinderlijke fantasie van de clown die hem in al zijn opdrachten laat slagen (de pop Lulu die tot leven komt, de geboorte van August Junior, ...), maar ook over de kracht van het theater om onwaarschijnlijke dingen te laten gebeuren. En daar is Crescendo toch mooi in geslaagd. Om het met de woorden van Boemboel Boemboel (Boemboel) te zeggen: “Prima! Prima! Prima!”
Na de voorstelling kreeg de tombola ook een échte prijswinnaar. Gelukkig kreeg de dame in kwestie haar prijs (een taart van één van de vijf bakkers die ons dorp rijk is) niet in het gezicht gegooid!

GEZIEN >>> ‘August, August, August’, in Zaal Lux, op vrijdag 16 november 2007

Geen opmerkingen: