De verklaring van de Berlijnse senator voor cultuur, sociaaldemocraat Klaus Lederer, was kort: ‘Beide partijen zijn overeengekomen, dat het concept van Chris Dercon niet functioneert als gehoopt en dat de Volksbühne per direct een nieuwe start nodig heeft.’
De geschiedenis achter de verklaring is lang en bevat genoeg drama voor een meeslepende theaterenscenering. Vanaf het moment dat de vorige Berlijnse regering in 2015 bekend maakte dat Volksbühne-intendant Frank Castorf zou worden vervangen door Chris Dercon (60), broeide het in de Duitse hoofdstad.
Wereldberoemd
Castorf (66), een regisseur uit de voormalige DDR, maakte de Volksbühne in de loop van de jaren negentig wereldberoemd. Zijn stukken, vaak woestabsurdistische bewerkingen van theaterklassiekers, werden symbolisch voor het avant-gardistische elan van het pas herenigde Berlijn. Castorf gedroeg zich jarenlang als een provocerende theaterkoning, aanbeden in de theaterscene en door de hoofdstedelijke media.
De beslissing om hem na 25 jaar te vervangen werd door veel Berlijners gezien als knieval van het stadsbestuur voor de gentrificering en commercialisering van Berlijn, een sentiment dat ook afgezien van het drama rond de Volksbühne sterk leeft in de stad. Gevreesd werd dat Dercon de tegendraadse Volksbühne wilde veranderen van een ‘traditietheater’ in een ‘neoliberale evenementenstal.’
Chris Dercon, van oorsprong geen theaterman, bevestigde deze bange vermoedens door aan te kondigen dat hij het radicaal anders zou gaan doen dan Castorf: minder stukken van het eigen ensemble, meer succesvolle import uit binnen- en buitenland, meer dans en film.
Met poep besmeurd
Dercons plannen leidden tot het vertrek van acht acteurs uit het ensemble en een bezetting van het theater, afgelopen zomer. De muren van zijn kantoor werden met poep besmeurd en een van de vertrokken acteurs goot na een première een pul bier over Dercons hoofd leeg.
Dercon verdroeg de vernederingen zwijgend, zonder toenadering te zoeken tot degenen die zich tot zijn vijanden hadden verklaard. Bij de spaarzame gelegenheden dat hij de pers te woord stond, vroeg hij steeds om tijd – tijd om zijn ideeën tot wasdom te laten komen, tijd om met het ensemble een nieuwe richting in de slaan.
Dat Dercon die tijd niet kreeg, legt een bedenkelijke mate aan zelfingenomenheid in de Berlijnse culturele sector bloot. De in 2016 gekozen nieuwe stadsregering nam die houding over. Senator Lederer zei bij zijn aantreden dat hij het ‘met Dercon nog maar moest zien’. Vrijdag bleek dat wat hij heeft gezien niet goed bevallen is.
De doorslag
Maar wat precies de doorslag voor zijn ontslag heeft gegeven is onduidelijk. De Berliner Zeitung rept van geruchten over grote stukken die al vroeg in de voorbereidingsfase vastliepen en financiële problemen door het uitblijven van inkomsten waarop Dercon zou hebben gerekend. De woordvoering van de Volksbühne zweeg vrijdag over de kwestie. Tot er een nieuwe intendant gevonden is, neemt zakelijk directeur Klaus Dörr de leiding tijdelijk over.
Het vertrek van Dercon hing in de lucht, zozeer dat het Berlijnse tijdschrift Monopol bij wijze van 1-aprilgrap eerder het nieuwsbericht verspreidde dat Dercon de Volksbühne had verlaten om directeur te worden van de Documenta in Kassel, de beroemde vijfjaarlijkse kunsttentoonstelling. Nog geen twee weken later wordt de helft van de grap waarheid. Maar voor zover bekend heeft Chris Dercon in werkelijkheid nog geen nieuwe betrekking. (Bron: De Volkskrant)
Beeld: NRC Handelsblad
Beeld: Tom Maelsa
Geen opmerkingen:
Een reactie posten