De oorspronkelijke bedoeling van Adriaenssens was een verstripping van het integrale oorlogsdagboek van Odon van Pevenaege. Geen enkele uitgever bleek echter te willen investeren in de strip, die uiteindelijk zo’n 130 bladzijden zou tellen. Standaard Uitgeverij bijvoorbeeld zei categoriek neen. Lannoo zag een en ander dan weer wel zitten, maar niet in stripvorm. Als alternatief bracht de uitgeverij het originele dagboek van de eerste wereldoorlogsoldaat uit, gelardeerd met foto’s van unieke stukken uit het archief van het In Flanders Fields Museum in Ieper en tekeningen die Adriaenssens al had klaargestoomd voor zijn strip.
IN DE VOETSPOREN VAN ODON VAN PEVENAEGE
‘Odon, oorlogsdagboek van een IJzerfrontsoldaat’ is een beklijvend maar tegelijkertijd ook een heel toegankelijk boek geworden, waarin we unieke getuigen zijn van wat een soldaat uit WOI allemaal moest doormaken. Veel WOI-soldaten schreven een dagboek, maar slechts weinigen konden het aan de buitenwereld of het nageslacht doorgeven.
Als bij wonder kwam het dagboek van grenadier Odon Van Pevenaege bij zijn familie terecht na zijn dood. Zijn strijdkameraad en neef Cyriel bracht het in 1918 mee naar huis. Op 27 mei 2009 schonk zijn nichtje het aan het In Flanders Fields Museum.
Odon begint z’n dagboekje op de eerste dag van de oorlog, bij het vertrek uit de kazerne in Brussel. “Met een vlotte en verrassend moderne pen beschrijft hij de bewegingsoorlog die hem doorheen heel Vlaanderen bracht, vaak op voettochten van 30 kilometer en zwaar beladen met rugzak, geweer en - in het specifieke geval van Odon - ook nog een klaroen”, wist Adriaenssens. “En het dagboek reist ook overal mee.”
Na de aftocht tot achter de IJzer begon de loopgravenoorlog. Odon en de grenadiers zaten hoofdzakelijk bij Diksmuide, maar vatten regelmatig post in aanpalende sectoren.
Voor de gewone voorbijganger is er in het huidige landschap niet veel meer te merken van de metalen storm die destijds over het land scheurde. Wie het verhaal van Odon echter leest, voelt zich heel even in het midden van die wereldoorlog. De IJzerfrontsoldaat was immers aanwezig bij historische oorlogsmomenten, zoals de val van Antwerpen, de eerste slag bij de IJzer en de eerste gasaanval in de geschiedenis.
Door het tijdloze karakter en zijn volledigheid vult het dagboek de leemte van de honderdduizenden soldaten die hun verhaal destijds niet hebben kunnen neerschrijven of navertellen. Het boek vat de hele oorlog samen en brengt hem weer helemaal tot leven. De dagdagelijkse gruwel waarmee de IJzerfrontsoldaat werd geconfronteerd – of het nu de dood van een kameraad is of een soldatenslachting door mitrailleurs – spatten van de tekeningen, waarvan grote pancartes zijn opgehangen in de bib. Echt jammer dat de strip er nooit is gekomen. Jammer ook dat het boek momenteel uitverkocht is. Of er nog een nieuwe druk zit aan te komen, kon Adriaenssens ons niet vertellen.
AFSPRAAK MET ODON, RAOUL, JEAN-MARIE PHILIPPE, THOMAS ERNEST, ELSIE EN MAIRI
Momenteel werkt Ivan Adriaenssens aan zijn laatste graphic novel over WOI. Het moet het sluitstuk worden van een trilogie, waarin eerder ‘Afspraak in Nieuwpoort’ en ‘Elsie en Mairi’ verschenen.
‘De Afspraak’ vertelt het verhaal van drie militairen: een Fransman, een Engelsman en een Belg. Alle drie overleven ze de eerste bloedige Duitse aanvallen aan de IJzer. Het is het begin van een vriendschap die leven en dood zal overstijgen ... De dag nadien, vlak voordat ze gedwongen worden om afscheid te nemen, beslissen ze om elkaar exact tien jaar later te ontmoeten. Een van hen ontmoet een vierde - George Sheldon, ook een Engelsman - en maakt met hem dezelfde afspraak. Wie er komt opdagen op 1 november 1924 moeten jullie zelf maar lezen. De drie personen (Jean-Marie Philippe de Blick, Thomas Ernest Hulme en Raoul Snoeck) hebben echt bestaan en Adriaenssens heeft hun leven al tekenend en vertellende gereconstrueerd. Dat ze elkaar ontmoet zouden hebben en een afspraak zouden hebben gemaakt, is fictie. Maar de auteur verantwoordt zich overigens keurig. Het boek heeft met ‘Les Retrouvailles’ en ‘The Gathering’ trouwens ook een Franse en een Engelse vertaling gekregen. Vooral de Britten zijn naar verluidt nogal tuk op verhalen uit WOI.
Elsie Knocker en Mairi Chisholm zijn twee vrijgevochten Britse vrouwen. Tijdens de Grote Oorlog sluiten ze zich vrijwillig aan bij een ambulancekorps om gewonde soldaten te verzorgen. Ze belanden in Gent en Veurne. Noodgedwongen delen ze lief en leed, en hun vriendschapsband wordt steeds inniger. Al snel richten ze samen hun eigen verbandpost op aan de frontlinie in Pervijze, om de gewonden zo snel mogelijk te verzorgen. Hun Cellar House wordt een begrip bij de soldaten en Elsie en Mairi worden zelfs de ‘engelen’ van Pervijze genoemd. Ook Elsie en Mairi hebben echt bestaan.
UNIEKE KIJK OP WOI
Adriaenssens gaf ons een unieke kijk op WOI én hoe hij als striptekenaar die blik verwerkt heeft in zijn boeken. Met de inkleuring van zijn tekeningen bijvoorbeeld. Grijswaarden, sepia en enkele subtiel aangebrachte accenten in rood en geel verfraaien en versterken het indrukwekkende verhaal dat hij te vertellen heeft.
Met een eindeloos archief aan foto’s en tekeningen - die Adriaenssens tijdens de lezing achter zich projecteerde - en een sliert aan informatie, weetjes en gedetailleerde omschrijvingen, werden wij als het ware werd meegezogen in de geschiedenis van Odon, Raoul, Jean-Marie Philippe, Thomas Ernest, Elsie en Mairi ... De afwezigen hadden ongelijk!
De enige bezittingen van Odon die zijn overgebleven, waaronder het dagboekje, een kalender, een gebedssnoer, ...
IDENTIKIT >>> Ivan Petrus Adriaenssens (21 juni 1969) studeerde samen met Charel Cambré aan de Sint-Lucasacademie in Gent en werkte mee aan diverse strips, animatiefilms en theaterproducties. Hij kende zijn eerste succes met de jeugdstripreeks ‘Orphanimo!!’, die hij in samenwerking met de broers Michael en Luc Vincent creëerde. Tijdens diezelfde periode stond hij in voor tal van scenario’s voor strips, zoals ‘De Kriegels’, ‘Pit & Puf’, ‘Don Quichot’ en ‘De Boeboeks’. De Eerste Wereldoorlog - de eerste gefotografeerde en gefilmde oorlog - is zijn grote passie. Hij regisseerde ook het NTR-/Ketnet-game ‘Kleine stappen in een grote oorlog’. Voor ‘Afspraak in Nieuwpoort’ (2011) won hij de Stripsschapsprijs. Op 12 oktober verschijnt ook het nieuwe album in de reeks ‘Caztar’ van striptekenaar Poetzarelli (pseudoniem van Poets Luc), waarvoor Adriaenssens het scenario schreef.
De tentoonstelling ‘Odon, oorlogsdagboek van een IJzerfrontsoldaat’ is nog de hele maand oktober te bezichtigen in onze bib.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten