Open Monumentendag plaatst elke tweede zondag van september monumenten, landschappen en archeologische sites in Vlaanderen in de schijnwerpers. Op zondag 12 september 2010 draait alles om ‘De vier elementen’: water, vuur, aarde en lucht.
Het thema belooft een spectaculair programma. Aan water, aarde, vuur en lucht werden doorheen de geschiedenis immers mythische krachten toegekend. Van in de prehistorie tot vandaag zijn de elementen altijd tegelijk vriend en vijand geweest. We hebben er gebruik van gemaakt, ze in goede banen geleid, ervan genoten en ze bestreden.
Eén en ander heeft sporen nagelaten, zowel op het platteland als in de stad. Het heeft landschappen doen ontstaan, de vormgeving en de inrichting van gebouwen beïnvloed, infrastructuur en industriële complexen tot stand gebracht.
Met de elementen in het achterhoofd, stippelde de Herenthoutse Cultuurraad opnieuw een wandel- en fietstocht uit. Deelnemers zullen diverse locaties bezoeken, zoals de brandweer, een watermolen op de Wimp (met een binnenwerk dat helemaal van hout is) en een oude boerderij.
Uit de themanota van OMD 2010
De aanwezigheid van de mens, zijn doen en laten en zijn relatie met de elementen is tot in een zeer ver verleden te traceren via archeologische sporen. Niet alleen concrete vondsten, zoals stookplaatsen of ovens, waterputten, boten en aardewerk bevestigen die relatie. Ook op plekken waar zulke vondsten niet voorhanden zijn, heeft de archeologie als methodiek iets te vertellen.
Vele dorpen, gemeenten of steden zijn immers heel wat ouder dan een charter of de bouw van een eerste kerk doet vermoeden. Vaak gaat het om nederzettingen waarvan de ontstaansgeschiedenis en de oorspronkelijke ligging alleen bekend zijn via de archeologie. En vrijwel altijd zijn er directe verbanden met enkele van de vier elementen.
Men vestigde zich langs een rivier, op een verhevenheid die niet kon overstromen, op een plek waar de aarde vruchtbaar was of grondstoffen en bouwmateriaal leverde... Talloze plaatsnamen verraden zo’n oorsprong. Denk maar aan namen met ‘beek’, ‘ven’, ‘dijk’, ‘dam’, ‘muide’ of ‘monde’, ‘voorde’ (doorwaadbare plaats), ‘schor’ en ‘schore’ of ‘scheure’ (aanslibbing), ‘ham’ (inham), ‘ijde’ (haven) ... ‘Berg’, ‘duin’, ‘heuvel’, ‘hulle’, ‘donk’ maar ook ‘leeuw’ wijzen dan weer op een verhevenheid.
En nog talrijker zijn de verwijzingen naar wat de aarde opleverde: namen met ‘hout’, of met achtervoegsels als ‘lo’, ‘lee’, ‘le’ of ‘el’ berichten over bos. Zo stamt de oudste vermelding van Herenthout, ‘Herentholts’, al uit 1186 en betekent letterlijk ‘bos van hagebeuken’. In 1349 kreeg onze gemeente zijn huidige benaming.
In namen met ‘rode’ is het bos ‘gerooid’. Een ‘laar’ is een open plek in het bos, een ‘dries’ verwijst in oorsprong naar arme grond. ‘Heide’ spreekt voor zichzelf, net als ‘hoeve’ of ‘hove’, ‘akker’ en ‘veld’...
Wat >>> Wandeling en fietstocht rond het thema van Open Monumentendag (duur: 3 uur; afstand: 10 km)
Waar & wanneer >>> Herenthout, op zondag 12 september 2010, tussen 10 en 15 uur
Info >>> Loket Vrije Tijd, Vonckstraat 17, Herenthout, T 014-51 22 55 of e-post
Geen opmerkingen:
Een reactie posten