Onder luid applaus - het geeft hem naar eigen zeggen energie waar hij nog weken mee verder kan - verschijnt Fried op het podium. Het aluminium van zijn rolstoel, die een deel van zijn lichaam is geworden, glanst in het volglicht dat nu enkel op hem gericht is.
“En? Alles goed?” vraagt Fried Ringoot (****) in zijn theatervoorstelling waarin hij aangrijpend en herkenbaar, maar vooral met veel humor vertelt over zijn ervaring met kanker. Het begint met zijn geboortedatum. 6-6-66: the number of the beast, mét een extra 6! En alsof de duivel ermee gemoeid is, vat op het podium een kaarsenzakje van Levensloop vuur. Het illustreert de tegenslag die Fried in zijn leven heeft gekend.
CHANCE
Kanker, job verloren, huis afgebrand. “Maar chance dat wij hebben”, zegt hij met een gladgestreken gezicht. “Wie speelt er hier mee op de Lotto? Je moet niet meer meedoen want wij gaan ’m winnen!” Hoe vaak kregen hij en zijn vrouw Anny het niet te horen? “Chance dat ge elkaar nog hebt.” Of: “Chance dat ge weinig trappen hebt in huis.” En: “Chance dat ge altijd plaats hebt op den tram.” Alleen mogen er dan geen Statler & Waldorf de gehandicaptenplaats hebben ingenomen!
En dan zijn er nog de anekdotes - “echt gebeurd, lieve mensen, echt gebeurd!” - over zijn bezoek aan het RIZIV en zijn verblijf in het ziekenhuis, met een kamergenoot die zo zwart zag als de nacht, de racistische verpleegster Mariette en de engel Kaatje.
EEN LACH EN EEN TRAAN
Natuurlijk horen bij een verhaal over kanker ook tranen. Links en rechts hoor je het ritselen van papieren zakdoekjes en zie je iemand een traan wegpinken. De ontroering in de zaal is haast tastbaar. Fried laat ons tijdens de voorstelling dan ook diep in zijn ziel kijken. Hij spreekt niet alleen over de pijn en het verdriet die de ziekte teweeg brengt, maar ook over hoe de ziekte mensen dichter bij elkaar kan brengen. De grens tussen een lach en een traan is vaak heel dun.
Ook de liedjes die Fried tussendoor brengt, balanceren tussen verdriet en optimisme. ‘Licht en donker’ schreef hij op een donkere dag, waarop het niet meer hoefde. ‘10 op 10’ is dan weer een vrolijk lied, over de kracht van de zon. Het onvermijdelijke ‘Anny’ is een ode aan zijn vrouw, voor wie hij een blinde bewondering koestert. “Want nooit vraagt men haar: Anny hoe is het nu met u ...?” Het lied is net zo goed een ode aan alle mantelzorgers ...
RECHT VAN SPREKEN
‘En? Alles goed?’ is een voorstelling waar je niet naar komt kijken. Je beleeft ze. “Ikzelf mag dat doen, op zo’n manier over kanker praten. Ik heb het zelf helemaal beleefd, dus ik heb recht van spreken!”, zegt Fried. En hij doet dat met zijn belangrijkste wapen: humor.
Fried eindigt zijn voorstelling zoals hij ze begonnen is. Met de tekst van ‘Er is niemand die weet ...’.
PRATEN OVER KANKER
De avond begon met een panelgesprek over kanker. Brenda Beutels was 21 toen ze te horen kreeg dat ze een hersentumor had, Mieke Beirinckx 53 toen er bij haar borstkanker werd vastgesteld. Beiden vertelden ze hetzelfde verhaal: hoe belangrijk het is om over de ziekte te praten. “Mensen lopen vaak met een boog om je heen om toch maar niet te moeten vragen hoe het met je gaat”, getuigde Mieke, zelf verpleegster op de dienst oncologie. “Wij zullen daar wel eerlijk op antwoorden. Allee, ik toch.”
Toen in 2009 bij haar borstkanker werd vastgesteld, kreeg ze zelf de gelegenheid om te gaan met dit gegeven. “Het klinkt raar, maar ik ervoer de ziekte bijna als een verrijking. Ik kreeg de kans om te evalueren wat je als patiënt, zowel fysisch als psychisch nodig hebt. Ik stond als zieke vooral te kijken van de taboesfeer waarin ik vaak, ongewild, werd opgenomen.”
Kleuterleidster Brenda vertelde zowat hetzelfde verhaal. Zij heeft er elf jaar over gedaan om in contact te komen met lotgenoten. “Een verademing!”, zegt ze over haar eerste Levensloop. Mensen moeten volgens Brenda verder kijken dan het ‘traject’ kanker - chemo - kaal - pruik. “Ik ben zoveel meer dan mijn ziekte alleen!”
Derde deelnemer aan het panelgesprek was prof Johan Swinnen, kankeronderzoeker aan het Leuvens Kankerinstituut. Een kleine acht jaar geleden kwam de ziekte plots heel dichtbij toen bij zijn 13-jarige zoon Pieter een hersentumor werd vastgesteld. Zijn prognose was heel slecht, zijn overlevingskans heel klein. Johan beloofde om van Leuven naar Compostela te lopen als zijn zoon de ziekte zou overleven ... Intussen heeft hij die belofte mogen waarmaken. Met Pieter gaat het nu behoorlijk goed, zijn toestand is stabiel. In 2017 heeft hij zelfs zijn rolstoel achter zich gelaten. “En dat dat net gebeurde op een Levensloop, maakt -hoe raar het ook mag klinken- zijn verhaal eigenlijk veel mooier. Want je moet samen dingen doen om uit dat isolement te geraken.”
Landelijke Gilde en Bibliotheek Herenthout organiseren nu donderdagavond om 20 uur in GOC Ter Voncke de voordracht ‘De Lange Tocht’. Professor Johan Swinnen vertelt over zijn lange tocht als kankeronderzoeker én als papa van een kankerpatiënt. Aan de hand van foto’s en filmfragmenten neemt hij je mee op weg naar Compostela en schetst hij hoe ook het kankeronderzoek een lange tocht aflegt. De inkom is vrij, maar (vrije) giften en de opbrengst van de drank gaan naar het Leuvens Kankerinstituut. Er is ook mogelijkheid om de boeken ‘De Lange tocht’ en ‘Post voor Compostela’ te kopen t.v.v. het kankeronderzoek. Net zoals bij andere voordrachten verzorgt de Herenthoutse bibliotheek een boekenstand over het onderwerp.
Gehoord & gezien >>> Fried Ringoot met ‘En? Alles Goed?’, in GC ’t Dorp in Kessel, op zaterdag 9 maart 2019
Geen opmerkingen:
Een reactie posten