Vijf van de zeven bemanningsleden kwamen bij de crash om het leven. Het verhaal van de laatste vlucht van Lancaster ME737 en het leven tijdens de WOII wordt verteld door vluchtingenieur Roy Witham, één van de twee overlevenden, en door plaatselijke ooggetuigen. Langs de route zijn borden te vinden van de gemeente Herenthout met meer uitleg en foto’s over de monumenten langs de route. Door de QR-code in de hoek van de borden te scannen, kan je nog meer informatie vinden.
Overlevende Roy Witham hield zelf een archief bij over zijn oorlogstijd. © Plane Hunters Research/Recovery Team
Ontploft
“De Lancaster ME737 steeg met onze bemanning op 11 mei 1944 om 22.28u op in Engeland”, begint hij zijn verhaal. “Onze missie was een bombardement uitvoeren op Leopoldsburg. Omwille van dichte mist boven het doelwit werd de operatie afgeblazen, maar dat wisten we niet omwille van de radiostilte die we hanteerden. We zagen geen markeringen. We dachten dat we vroeg waren en dat de anderen nog moesten komen, maar toen brak de hel los. Het bleek het begin van een onheilspellende nacht …”
Een Duitse nachtjager nam de bommenwerper onder vuur, met fatale gevolgen. Nog voor het vliegtuig in een veld in Herenthout terecht kwam, wist Witham samen met bommenrichter Stuart het gevaarte met een parachute te verlaten. De vijf andere bemanningsleden kwamen bij de crash en navolgende explosie om het leven. Het is aan de stuurkunsten van piloot Watt te danken dat de quasi onbedienbare bommenwerper niet in de dorpskom van Herenthout terechtkwam.
Opgraving
De Lancaster spatte uiteen in een weide in de hoek van de oude Gruisdreef en de Itegemse Steenweg. Daar is intussen een kleine gedenkzuil opgetrokken. Die locatie is tien jaar geleden vakkundig blootgelegd door het Plane Hunters Research/Recovery Team van Herentalsenaar Benny Ceulaers en het Bornemse archeologiebedrijf All-Archeo.
De vorsers troffen er heel wat onderdelen aan, maar geen spoor van de zeventien bommen die nog aan boord geweest moesten zijn. “We vonden kogelpunten en Engelse hulzen, een uitlaat en verschillende motoronderdelen”, weet Natasja Reyns van All-Archeo. “Het werd helemaal tastbaar op het moment dat we een fragment van een parachute vonden. Een emotioneel moment, zeker omdat een van de nabestaanden bij het onderzoek aanwezig was. De krater die veroorzaakt was door de crash, werd nadien opgevuld met afval van de omwonenden.”
Geen echte crash
Het veldwerk bewijst niettemin het belang van archeologisch onderzoek, want het kon toen aantonen dat de crash wellicht geen echte crash was geweest. “Op basis van vooronderzoek werd verwacht dat het vliegtuig met de neus in de grond geboord was en vervolgens over de kop was gegaan. Het geringe aantal vondsten op het terrein, de geringe diepte van de krater ter hoogte van het impactpunt en de vondst van onderdelen die in hoofdzaak toegeschreven worden aan de motoren en het landingsgestel, wijzen er eerder op dat de piloot het vliegtuig aan de grond probeerde te zetten en dat het toestel uiteindelijk bovengronds ontploft is.”
De archeologische wandeltocht van 5,6 kilometer vertrekt op het Vredesplein in Herenhout en doet verschillende plekken in het stoetersdorp aan die tijdens de Tweede Wereldoorlog belang hebben gehad. De tocht maak je aan de hand van een gratis wandelbrochure vol getuigenissen en fotomateriaal, terwijl je onderweg ook via QR-codes bijkomende informatie krijgt. (Bronnen: Brochure ‘De laatste vlucht van Lancaster ME737’, Het Nieuwsblad)
Ronny Neefs (links) van de Nationale Strijdersbond, geflankeerd door schepen van cultuur Machteld Ledegen en burgemeester Stijn Raeymaekers, vorig jaar in mei met de onthulling van het erfgoedbord dat het verhaal van de dramatische nacht van 11 op 12 mei 1944 reconstrueert.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten