In twee jaar tijd pompte de regering daar in totaal 174 miljoen euro in, zodat de laboratoria en het personeel altijd stand-by zouden staan. Het federale testplatform verwerkte uiteindelijk 4,6 miljoen coronatests, tot het eind november 2022 werd opgedoekt. Dat lijkt veel, maar het gaat om slechts een kwart van alle in België geanalyseerde coronatests. En zeker naarmate de crisis vorderde, stonden de stevige bedragen niet meer in proportie tot het geleverde werk, schrijven de kranten van Mediahuis.
De oppositiepartij N-VA fulmineert al langer dat de universitaire ziekenhuizen overgesubsidieerd werden, maar nu voerde de overheid voor het eerst zelf een evaluatie uit. Daaruit blijkt dat de universitaire centra inderdaad stevige winsten overhielden aan de coronatests. Maar hoeveel precies? Daar geven ze geen eenduidig antwoord op.
“Het aanleveren van een gedetailleerde boekhouding is onmogelijk”, staat in het overheidsverslag. Sommige universiteiten geven gewoon geen bedragen. Andere, zoals de ULB en de ULiège, noteren dan weer een “restsaldo” van respectievelijk 9,5 miljoen euro en 7 miljoen euro.
“Pure verspilling”
De overheid vroeg de acht universitaire centra ook expliciet naar de bestemming van de bedragen die uiteindelijk niet voor de coronatests gebruikt werden. De antwoorden blijven vaag.
Zo gebruikte het UZ Gent het extra geld onder meer om “verlieslatende zorgactiviteiten te dekken” of nam het UZ Leuven het bedrag op “in de algemene boekhouding”. Daarnaast gebruikten veel ziekenhuizen de winsten ook voor “andere wetenschappelijke publicaties en projecten” in de strijd tegen de covidpandemie.
De N-VA drong ondertussen bij de universiteiten zelf aan op bijkomende details, maar kwam van een kale reis thuis. Alleen de universiteit van Bergen gaf nog eerlijk aan dat ze met de winsten onder meer doctoraatsstudenten in de microbiologie steunden.
“Het is duidelijk dat de winsten naar believen konden worden besteed, zonder verantwoording of enig toezicht”, zegt N-VA-Kamerlid Frieda Gijbels. “Uiteraard is wetenschappelijk onderzoek belangrijk. Maar dat kan niet de bedoeling zijn van crisisgeld. Dit is ongehoorde en pure verspilling van belastinggeld.”
Ook de overheid zelf lijkt te beseffen dat de werkwijze niet voor herhaling vatbaar is. In de beleidsconclusies van de evaluatie staat dat de oprichting van het federale platform “een logische en verdedigbare beslissing” was in de eerste crisismaanden. Tegelijk luidt het dat er door het mechanisme van vaste vergoedingen “betaald is voor niet-uitgevoerde tests”.
De overheid verdedigt zich door te benadrukken dat de overeenkomst “onder tijdsdruk werd gesloten”. Maar ze geeft ook aan dat ze “bij aanvang een transparante boekhouding” had moeten eisen en vooraf had moeten vastleggen dat de middelen alleen voor coronatests gebruikt mochten worden.
Alles kan beter
Het kabinet van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) wijst erop dat de oorspronkelijke overeenkomst nog onderhandeld werd door Open VLD-staatssecretaris Philippe De Backer. “Op basis van die contracten kunnen we de restbedragen vandaag niet meer terugvorderen”, zegt de woordvoerder van Vandenbroucke. “Maar we trekken hier uiteraard lessen uit voor de toekomst.” Het kabinet benadrukt wel dat het federale platform “zijn nut heeft gehad en ook in de toekomst van nut zal kunnen zijn”.
Vandenbroucke kondigde eerder ook al een stevige hervorming aan van de geldstroom naar álle klinische labo's. Dat lijkt geen overbodige luxe, gezien het kluwen in het labolandschap. Volgens de evaluatie liep er bijvoorbeeld nog wel meer fout bij de verwerking van de coronatests. Het rapport heeft het over “spanningen en verdeeldheid tussen laboratoria” en “een onduidelijke rolverdeling”. Ook de communicatie “kon beter” en het aankoopbeleid van materiaal “moet professioneler”. Het rapport houdt in het algemeen een pleidooi voor een “grondige reflectie over de organisatie en de bewaking van de labosector”. (Bron: Mediahuis)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten