“Door het planten van de boom creëren we een levend monument dat de komende decennia zichtbaar zal blijven”, weet burgemeester Patrick Heremans (GBL). “Het gemeentebestuur engageert zich om de vredesboom te laten uitgroeien tot toekomstig groen erfgoed door het charter ‘Vredesbomen voor de toekomst’ te ondertekenen.”
Herenthout koos voor een zomereik. Deze boomsoort wordt sinds lang als vredes- of getuigenboom aangeplant. Hij wordt heel oud en heeft een hoog herstellingsvermogen. “Met die keuze leggen we ook een symbolische link naar het belang van de natuur in tijden van oorlog, hoe die natuur zelf de oorlog overleeft en zelfs nieuwe kansen biedt.”
EEN STREEPJE GESCHIEDENIS
Al eeuwenlang bestaat de traditie om op een centrale plaats in een gemeenschap een boom aan te planten om een speciale gebeurtenis te herdenken. Die bomen worden ‘herdenkingsbomen’ genoemd. Een voorbeeld van zo’n boom is de vrijheidsboom, die als symbool voor vrijheid en democratie wordt aangeplant bij bepaalde scharniermomenten in de geschiedenis. Soms kunnen vrijheidsbomen ook een specifiekere naam hebben. De bomen waar wij het over hebben, vredesbomen, zijn vrijheidsbomen die zijn aangeplant na het einde van de Eerste Wereldoorlog. Of, in beperktere mate, na de Tweede Wereldoorlog.
De overgrote meerderheid van de vredesbomen werd door gemeentebesturen aangeplant in de eerste jaren na de Eerste Wereldoorlog. Daarmee gaven deze besturen gevolg aan een omzendbrief van de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken. Die had al in 1918 aan alle steden en gemeenten gevraagd om een boom te planten ter herinnering aan de slachtoffers van de Groote Oorlog.
Deze vredesbomen werden meestal aangeplant op een centraal openbaar plein in de dorps- of stadskern of op een plek tussen de kerk en het gemeentehuis, zeg maar tussen het geestelijke en het wereldlijke in. Het planten van een vredesboom ging steeds gepaard met allerhande plechtigheden zoals een kerkelijke viering, een vredesstoet of een ceremonie. In de loop der jaren richtten heel wat gemeenten een bijkomend herdenkingsmonument op in de buurt van zo’n boom.
Vandaag beschikt Vlaanderen over een rijk patrimonium van bomen die honderd jaar oud zijn. Maar liefst 117 vredesbomen zijn geïdentificeerd. Meer dan de helft ervan zijn lindebomen. Andere vaak voorkomende soorten zijn de zomereik en de bruine beuk. In de voorbije decennia zijn een aantal vredesbomen voor de bijl gegaan en niet vervangen. In andere gevallen werd de oorspronkelijke boom na verloop van tijd vervangen door een nieuwe boom. Zo’n nieuw exemplaar lijkt misschien minder indrukwekkend, maar dit doet niets af aan de waarde die hij vertegenwoordigt. Per slot van rekening gaat het om levend erfgoed. (Bronnen: herenthout.be, 2014-18.be)
Het vredesbomenproject is een samenwerking tussen het Agentschap voor Natuur en Bos, het Agentschap Onroerend Erfgoed en het Projectsecretariaat 100 jaar Groote Oorlog.
Je kan de Herenthoutse vredesboom bezoeken op het Vredesplein in de Gelderstraat.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten